گیاه “کِمپِداک” با نام علمی Artocarpus integer یکی از درختان خانواده ی توت (Moraceae) است که با گیاهانی مانند درخت نان (breabfruit) و جک فروت (jackfruit) هم جنس است. این گیاه بومی جنوب شرقی آسیا، از اندونزی و شبه جزیره مالاکا تا گینه نو می باشد. همچنین در برخی از مناطق هند نیز به عنوان میوه ای خوراکی کشت می شود.

خصوصیات – معرفی

درخت کِمپِداک درختی بزرگ و همیشه سبز است. و می تواند تا ارتفاع ۲۰ متر نیز رشد کند. اگرچه اغلب تا ارتفاع ۱۲ متر رشد می کند. این درخت یک پایه بوده و گل های نر و ماده روی یک درخت رشد می کنند. واریته های مختلفی از این گیاه وجود دارد ولی تعداد کمی از آنها شناخته شده اند. این درخت دارای قدرت رشد زیادی است و تاج متراکمی تولید می کند و می تواند در طول سال یک یا دو بار به باردهی برسد و محصول زیادی تولید کند.

برگ ها با آرایش متناوب، ساده، واژتخم مرغی تا بیضوی شکل، به ابعاد ۵-۲۵ × ۲.۵-۱۲ سانتیمتر، دارای حاشیه ای یکپارچه، نوک تیز، با ۶ تا ۱۰ جفت رگبرگ و دارای دمبرگی به طول یک تا سه سانتیمتر می باشد.

میوه های این درخت استوانه ای شکل تا کروی است و حدود ۲۰ تا ۳۵ سانتیمتر طول و نیز ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر نیز پهنا دارد. پوست میوه نازک، چرمی، به رنگ سبز یا سبز مایل به زرد یا مایل به قهوه ای است. روی پوست برآمدگی های پنج ضلعی بسیاری وجود دارد. گوشت این میوه خوراکی بوده و آریل های آن نیز بذرها را احاطه کرده است. این بذرها نیز پس از بو دادن یا جوشاندن قابل استفاده خوراکی می باشند. گوشت میوه به رنگ سفید مایل به زرد، شیرین، معطر و نرم است. که روی زبان به صورت لغزنده و لزج و کمی فیبری و ترد احساس می شود. مزه ی این میوه ها نیز همانند طعم و مزه ی میوه ی نان و جک فروت و دوریان (قهوه ی سودانی) است.

بذرها کروی پهن یا طویل بوده که حدود ۲ تا ۳ سانتیمتر طول دارند.

شرایط نگهداری کِمپِداک

کِمپِداک گیاهی است که معمولاً در جنگل های ثانویه یا قدیمی و نواحی بایر و رها شده در جنگل های بارانی و پست به صورت خودرو می روید. این درخت همچنین عمر طولانی نیز دارد.

کمپداک در ارتفاعات بیش از ۵۰۰ تا ۱۳۰۰ متر بالاتر از سطح دریا مشاهده می شود. و اغلب روی دامنه ها و تپه های مرطوب یافت می شود.

این درخت و نیز بذرهای شکت شده جهت تکثیر، نیاز به بارندگی سنگین و منظم در طول سال دارند.

خواص دارویی و صنعتی

میوه های این گیاه بسیار محبوب افراد بومی است. گوشت میوه ها را می توان به صورت تازه خوری یا پس از پختن و فرآوری مصرف نمود.

در خیابان های مالزی، آریل های این میوه ها را در روغن سرخ کرده و به فروش می رسانند.

بذرهای این گیاه را می توان سرخ کرد یا پخت یا جوشاند یا برشته کرد و پس از پوست کندن به همراه مقداری نمک به مصرف خوراکی رساند. مزه ی آنها مانند شاه بلوط است.

میوه های کوچک و جوان نیز مانند جک فروت های جوان، به عنوان سبزی مورد استفاده قرار می گیرند.

چوب این درخت نیز بادوام، قوی و محکم و دارای کیفیت خوب است، به طوری که اغلب برای ساخت اسباب و لوازم منزل یا قایق سازی به کار می روند. از این چوب نیز در تهیه ی رنگ زرد در رنگرزی ها استفاده می شود.

از پوست فیبری آن نیز در ساخت طناب استفاده می شود.

کمپاداک منبع غنی از ویتامین A است که به حفظ سلامتی و چشم کمک می کند.

همچنین دارای فیبر فراوانی است که به عمل دستگاه گوارش کمک می کند.

دارای ویتامین C است که سبب کاهش کلسترول خون می گردد.

پوست میوه دارای ترکیباتی است که برای جلوگیری از تومورها و نیز مالاریا مفید واقع می گردد.

نحوه تکثیر کِمپِداک

تکثیر کمپاداک توسط کشت بذرهای آن صورت می گیرد. بذرهای کشت شده برای جوانه زنی و رشد مناسب به آبیاری سنگین و منظم نیاز دارند.

منبع : نارگیل